Schemerlicht Festival

De botanische tuin Hortus Nijmegen staat in het teken van audiovisuele kunst, rondom onze relatie als mens met water en de achterliggende actuele klimaatvraagstukken. Twaalf kunstenaars, zes wetenschappers en vijf componisten werkten de afgelopen maanden nauw samen en bevragen met nieuwe werken ons ecologisch bewustzijn.

De makers presenteren twaalf licht- en geluidskunstwerken door de tuin binnen het thema ‘Water grenzen’, voor jong en oud. Toekomstbouwers INNOVATE uit Arnhem introduceren daarnaast op het festival een verdiepend programma met lezingen en workshops binnen het thema aangeboden door experts op het gebied van ecologie en innovatie. In samenwerking met Drift-Om te dansen Nijmegen verzorgt Schemerlicht tot slot met componisten Jameszoo en Elias Mazian twee ambient concerten met onder andere unieke beeldopnames uit de tuin, van de overgang van nacht tot dag.

Water lijkt voor ons geen grenzen te kennen. Wassend water proberen we te slim af te zijn door duinen, dijken en waterkeringen te bouwen. Is er te veel water, bijvoorbeeld in landbouwgebieden, dan lost drainage alle problemen op. En als er te weinig water is, dan pompen we het grondwater op. Te hoog, te laag, te droog of te nat: eeuwenlang hebben we water, en daarmee het landschap, naar onze hand gezet.

Dankzij klimaatverandering wordt langzaam maar zeker zichtbaar dat er grenzen zitten aan onze onbezorgde omgang met water. De komende jaren staat ons land, en met ons vele lage deltagebieden, voor nieuwe uitdagingen. Ons zoete water raakt steeds meer verzilt doordat het grondwaterpeil en daarmee de bodem daalt. De zeespiegel daarentegen wordt steeds hoger. Ook het waterleven wordt verstoord door afvalstoffen, microplastics, overbevissing en de scheepvaart. Het is niet de vraag of, maar wanneer deze grenzen zijn verzadigd.

Schemerlicht Festival probeert meer ecologisch bewustzijn te creëren door samen met de bezoeker op zoek te gaan naar de grenzen van water. Hoe kunnen we collectief rouwen om het verlies van onze natuurlijke habitat, en tegelijkertijd datgene proberen te conserveren wat vergankelijk is en ons letterlijk door de vingers glipt? Kunstenaars en wetenschappers gaan de dialoog aan over de tweeledigheid van natuur, kunst, technologie en de rol die de mens hierin vervult. Het levert soms verstilde, en dan weer overrompelende, bombastische kunstwerken op die water proberen te vereeuwigen als kwetsbaar, maar ongrijpbaar fenomeen.